2 Başkentten 2 Endüstri Mirası

Büyük emeklerle yapılmışlar. Uzun süre de yapım amaçlarına hizmet etmişler. Acımasız zaman. Teknoloji, koşullar... İkisi de atıl olmuş, önemlerini yitirmişler.

2 başkentten, 2 endüstri mirası.
Büyük emeklerle yapılmışlar. Uzun süre de yapım amaçlarına hizmet etmişler. Acımasız zaman. Teknoloji, koşullar... İkisi de atıl olmuş, önemlerini yitirmişler.

Dün

Biri bizden. Ankara’dan.
Maltepe Havagazı Fabrikası.
1929 yapımı.
Türk, Alman işçilerin yanında İngilizler de çalışmış.

Diğeri İngiliz başkentinden. Battersea Elektrik Santrali. Bizimkinden 6 yıl sonra yapılmış.

Battersea Elektrik Santrali

Birini Leonard Pearce yapmış. Thames Nehri’nin güney kıyısında.
Diğerini Werner Issel. Maltepe taraflarına.
Issel, bizimkini yapan, endüstri mimarlığı konusunda çok önemli bir isim.

Bu alanda 30 kadar esere imza atmış. Devre dışı kalanlarından biri yanan, 3’ü müze olan, biri de bizim tarafımızdan yıkılan.

Bugün

Birini... İngilizler, İngiliz mimarisinin endüstri ikonu saymışlar.
Sıkı bir şekilde elden geçirmişler.
Koruyorlar.

Işık festivali veya Miras yolu diyor, sürekli etkinlikler düzenliyorlar.
Bacalarını bile değerlendiriyor, ışık oyunlarıyla renklendiriyorlar.

Çevresinde müthiş bir yapılaşma, hepsi için müthiş de bir pazarlama. Yani rant da ihmal edilmemiş.

Diğerini...
Kapatıp çürümeye terk etmişiz.
Gazometre, elektrik santrali, su kulesi, ocak dairesi, yakıt tankları, depoları varmış.
Önce “Sanayi Arkeolojisi” demiş, tescillemişiz. Sonra...
Yıktık!
Tıpkı:
Theo Leveau imzalı Göl Gazinosu.
Ernst Egli’den Marmara Köşkü.
Hochtief Şirketi’nden Su Süzgeci.
S. Sisa ve D. Tekeli’den Danıştay Binası.
V. Özsan, T. Devres ve Y. Tuncer’den Etibank Binası. Veya...
Seyfi Arkan imzalı İller Bankası gibi.
Yapının özelliklerini geçtik, yarışma birinciliğini de unuttuk diyelim.
Yahya Kemal, Arkan’ı tarihe şiirle yazmış. İki mısraı aşağıda. Şiirin tamamı, alçak gönüllü ama zarif bakır kaplamalı ve sütunlu girişinin bir köşesinde, plaketle olmalıydı belki de. Sırf bu mısraların hatırına bile kıyamayacağınız İller Bankası...

Öyle bir insan ki, işlerken düşünmez kârını, Arkan adında buldu memleket imarını.

Fotoğraflar için kaynaklar: www.goethe.de, www.ankara.bel.tr, www.google.com, www.twinfm.com